Prawo pracy

Członkowstwo Polski w Uni Europejskiej oraz bezpośrednie sąsiedztwo do Niemiec przyczyniają się do dużego ruchu na polsko-niemieckim rynku pracy. Również rosnąca liczba polskich inwestycji na terenie Niemiec łączy się z coraz większym zapotrzebowaniem na usługi adwokackie w zakresie prawa pracy. Kancelaria udziela takie usługi już od wielu lat zarówno na rzecz pracodawców jak i pracowników.

Głównymi zagadnieniami w tym kontekście są:

• dochodzenie zaległych wynagrodzeń za pracę
• ochrona przed wypowiedzeniem
• sporządzanie oraz analiza umów o pracę
• sporządzanie oraz analiza umów dla zarządców spółek
• doradztwo prawne dla pracodawców
• przygotowywanie wypowiedzeń
• analiza stosunków umownych na pograniczu do prawa pracy (agent handlowy, zarząd spółki GmbH)  
• rozgraniczenie pomiędzy samodzielną działalnością gospodarczą a stosunkiem pracy (problem tzw. pozornej działalności gospodarczej)
• obrona w postępowaniach dotyczących „pracy na czarno”
• oddelegowywanie pracowników (Arbeitnehmerentsendung)
• użyczanie pracowników / wynajmowanie pracowników (Arbeitnehmerüberlassung)

Kilka słów o rozgraniczeniu działalności samodzielnej od zatrudnienia zależnego. (zagadnienie tzw. „pozornej samodzielnej działalności gospodarczej“).

Podstawą rozgraniczenia samodzielnej działalności od zatrudnienia zależnego jest przede wszystkim ustawowa definicja „zatrudnienia“. Zatrudnieniem jest „wykonywanie niesamodzielnej pracy, szczególnie na podstawie umowy o pracę. O istnieniu zależności służbowej między zleceniodawcą i zleceniobiorcą świadczy m. in. wykonywanie czynności według poleceń oraz istnienie podległości służbowej między pracownikiem i osobą wydającą polecenia.”

W przeciwieństwie do zależności służbowej, działalność samodzielną prowadzi osoba, która posiada swobodę przedsiębiorczą w zakresie realizacji danej pracy, ponosi ryzyko z tym związane, korzysta z szans rynkowych i reklamuje się w tym celu. Dla rozgraniczenia nie jest miarodajnym określenie użyte w umowie. Istotniejsze jest raczej faktyczne ukształtowanie i sposób wykonania konkretnego stosunku umownego. Przy ocenie każdego konkretnego przypadku oprócz definicji pojęcia „zatrudnienia“ bierze się pod uwagę szereg kryteriów ustalonych przez orzecznictwo sądowe.

Typowe dla samodzielnego wykonywania działalności gospodarczej jest przede wszystkim wykonywanie usług:

• we własnym imieniu oraz
• na własny rachunek.

Ponadto samodzielny przedsiębiorca podejmuje samodzielne decyzje szczególnie odnośnie:

• cen zakupu i sprzedaży towarów: miejsca i ceny nabycia materiałów lub towarów, ceny, którą żąda za swój towar lub wynagrodzenia, jakiego oczekuje za świadczone usługi;
• zatrudnienie personelu: przedsiębiorca decyduje niezależnie o tym, czy i jaki personel zatrudnia oraz na jakich warunkach;
• używanie kapitału i maszyn: przedsiębiorca decyduje niezależnie o ponoszonych przez siebie inwestycjach oraz o użyciu odpowiednich maszyn lub narzędzi;
• sposób płatności klientów: przedsiębiorca samodzielnie uzgadnia z klientami warunki zapłaty (na przykład udzielanie zniżek, rabatów itd.);
• rodzaj i zakres akwizycji klienta: przedsiębiorca decyduje niezależnie o tym, które i ile zleceń przyjmuje;
• rodzaj i zakres środków reklamowych: przedsiębiorca decyduje niezależnie o formach i sposobach reklamy swojego przedsiębiorstwa.

Natomiast następujące kryteria mogą wskazywać na zatrudnienie zależne:

• osobista zależność: pracobiorca jest na przykład zobowiązany do przychodzenia do określonego miejsca pracy o określonym czasie;
• wiążące polecenia odnośnie treści wykonywanej czynności: pracobiorca nie decyduje niezależnie o tym, co i jak robi;
• ustalenie stałego wynagrodzenia: pracobiorca otrzymuje stałe wynagrodzenie bez względu na wynik pracy (wynagrodzenie godzinowe/miesięczne), pracownik otrzymuje wynagrodzenie za godziny nadliczbowe;
• roszczenia urlopowe lub wynagrodzenia za czas choroby, dalsze świadczenia społeczne;
• włączenie do zakładu: osoba prowadząca działalność jest włączona do organizacji pracy ustalonej przez innych i nie używa własnych maszyn lub narzędzi;
• zależność przy organizacji i wykonaniu czynności: pracobiorca nie organizuje samodzielnej działalności zakładu, lecz jest zdany na pomoc, wytyczne i instrukcje osób trzecich;
• wykonywanie czynności prostych, przy których zależność od poleceń stanowi regułę: pracownik wykonuje prace, które z reguły wykonywane są przez zależnie zatrudnionych a nie przez samodzielnych przedsiębiorców;
• wykonywanie czynności dla zleceniodawcy, które równocześnie oraz z reguły wykonywane są przez zależnie zatrudnionych;
• działalność przede wszystkim dla jednego zleceniodawcy: świadczenie usług jedynie w małym zakresie dla jednego lub kilku innych zleceniodawców nie wyklucza domniemania zatrudnienia zależnego. Z reguły przyjmuje się istotną działalność tylko dla jednego zleceniodawcy, jeżeli 5/6 wszelkich dochodów osiąganych przez zleceniobiorcę pochodzi wyłącznie ze zleceń jednego zleceniodawcy;
• brak typowych cech działalności przedsiębiorczej: brak inicjatywy przedsiębiorczej, brak swobody podejmowania decyzji przedsiębiorczych,
• brak własnego zakładu;
• brak ryzyka przedsiębiorczego:
• brak wkładu kapitałowego, brak samodzielnej decyzji o nabyciu towaru, zatrudnienia personelu. Dalsze informacje na ten temat, a szczególnie na temat skutków prawnych pozornej działalności samodzielnej znajdziesz w naszej publikacji dot.  prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.